Bel Ağrıları
Lomber Radikülopati (Bel fıtığı)
Bel fıtığı, bel omurları arasındaki disk yapısının zorlama neticesinde sinir köklerine ve omuriliğe baskı yapması sonucu oluşan bir hastalıktır. Belden kalça ve bacaklara yayılan ağrı, ayak topuğuna ve parmaklara kadar uzanabilir. Ağrı şikayetine uyuşma ve kuvvet kaybı eşlik edebilir. Tanı fizik muayene, MRG ve EMG yöntemleri ile konulabilir. Tedavi şikayetlerin yoğunluğu ve hasta değerlendirmesinin sonucuna göre planlanır. İlaç tedavisi, fizik tedavi yöntemlerine ek olarak epidural/foraminal steroid enjeksiyonları tedavi seçenekleri arasında yer alır. Fizik tedavi ve enjeksiyon tedavilerine rağmen hastanın şikayetleri geçmiyorsa, bacakta ilerleyici güç ve his kaybı, bacakta incelme, idrar tutamama şikayetleri mevcut ise hastanın cerrahiye yönlendirilmesi gerekir.
Faset Eklem Sendromu
Lomber bölgedeki faset eklemlerinin dejeneratif ve travmatik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan mekanik instabilite sendromudur. Faset eklemlerde oluşan hipertrofinin sinir köklerini sıkıştırması ve bel ağrısına yol açması neticesinde gelişir. Sinir sıkışması olmasa bile belin arkaya bükülmesi sırasında veya belin sağa sola eğilmesi sırasında olan, gece yatakta dönerken daha da artan ve bel fıtığındaki ayaklara kadar yayılabilen ağrının aksine bacakta dizlerin altına genellikle yayılmayan şiddetli bel ağrısına sebep olabilir. Faset eklem kaynaklı ağrının geniş bir alana yayılmasında eklemi çevreleyen zengin bir sinir ağının rol oynadığı düşünülmektedir.
Faset eklem dejenerasyonunda mikrotravmalar, makrotravmalar, fleksiyon ve rotasyonel streslerin oluşturduğu postural nedenler rol oynamaktadır. Bu zorlanmalar en çok L4 ve L5 faset eklemlerini etkilemektedir. Yaşın ilerlemesi ile faset eklem dejenerasyonu belirgin olarak artar. Faset eklemlerde oluşan lokal enflamasyon ağrının sebebi olmaktadır. Tanıda öncelikle lomber omurganın üç yönlü grafileri kullanılıdır. Radyolojik olarak dejeneratif değişiklikler değerlendirilebilir ancak yararı sınırlıdır. MRG ile faset eklemlerde efüzyon, faset kistleri ve faset artrozunu görüntülenebilir ancak faset eklem artrozunu tanımlamada BT daha üstündür.
Faset eklem sendromu tedavisi medikal tedavi, fizik tedavi, perkütan invazif girişimler ve cerrahi tedavi olarak sınıflandırılabilir. Akut safhada ilaç tedavisi ve yatak istirahati uygundur. Eğer konservatif tedaviye cevap yoksa radyofrekans termokoagülasyonla (RFT) faset denervasyonu uygulanır. Faset denervasyonu faset eklemlerindeki anormal irritasyona bağlı spazmı ve ağrıyı ortadan kaldırmaktadır. Bu tedavilere yanıtsız hastalarda füzyon ameliyatları uygulanabilir.