Boyun Ağrıları
Servikal (boyun) omurgamız 7 adet omurga kemiği ve bu kemikler arasında disk dediğimiz çevresinde kapsülü, içerisinde de jel kıvamında kıkırdak dokusu olan yapılardan aynı zamanda bu yapıyı çeşitli taraflardan saran ligament dediğimiz bağlar ve kaslardan oluşur.
Özellikle disk dediğimiz omurga kemikleri arasındaki yastıklar esnek yapısından dolayı hem çeşitli yönlerde hareket edebilmemizi hem de travma durumunda omurların kırılma riskine karşı koruma sağlar. Omurgamız aynı zamanda içerisinden omuriliğimizin geçtiği bir kanalı barındırır. İki omurga kemiği arasındaki disk ve bunları bir arada tutan ligamentler bir omurga segmentidir. Her segmentten iki taraflı olarak kollarımıza ve gövdemizdeki kaslara giden sinir kökleri çıkmaktadır. Omurgamızın yapısındaki bazı değişiklikler hastalıklara yol açabilmektedir. Bunlar servikal disk dejenerasyonu ve servikal spondiloz olarak sınıflandırılır.
Disk Dejenerasyonu (Boyun Fıtığı)
Boyun fıtığı omurga kemikleri arasındaki disk dediğimiz yastıkların hastalığıdır. Servikal disk hastalarında sıklıkla zaman içerisinde bu diskler jel kıvamındaki esnek kıkırdak yapısını kaybeder, sert bir yapıya dönüşür ve buna dejenerasyon denir. Bu seviyede sadece boyunda ağrıya sebep olur. O bölgeden çıkan sinir köklerine ya da omuriliğin kendisine baskı yapmadıkları için genelde radikülopati dediğimiz kol ve sırta yayılan ağrıya ve uyuşmaya neden olmaz. Bunlar genellikle ilaçlar, fizik tedavi ve epidural enjeksiyon yöntemleri ile tedavi edilirler. Diskteki bu dejenerasyon ilerlediğinde kapsülü ya da kılıfını dışarıya doğru iterek taşmalara neden olurlar. İşte bunlara genelde fıtık başlangıcı dediğimiz MR’daki görüntüsüne göre bulging ya da protrüzyon denir.
Bu aşamada kollarda ağrı ve uyuşma az da olsa gelişebilir ve radikülopati dediğimiz bu klinik durumda ağrı kesiciler, fizik tedavi ve enjeksiyon yöntemleri ile tedavi edilebilir. Daha ileri aşamada diskin kapsülü (kılıfı) yırtılıp kıkırdak doku dışarıya doğru çıkabilir ve buna ekstrüde disk denir. Bir parçanın tamamen kapsülden çıkıp diskten ayrılarak omurilik kanalına ya da sinir kökünün çıktığı foramen denilen deliklere girmesine de sekestre disk denir. Ekstrüde ya da sekestre disk oluşumu yavaş yavaş gelişebileceği gibi ani travmalarda birden de oluşabilir. Bu aşamadaki disk hastalıkları sinir köküne ve omuriliğe baskı yaparak radikülopati denilen kollarda ağrı, uyuşma ve güç kaybına neden olabilir. Sinir köküne bası tek taraflı ise tek bir tarafta kolda ağrı, uyuşma, güçsüzlük gelişirken, omuriliğin kendisine bası olması durumunda her iki kolda şikayetler gelişir. Omurilik kanalını tamamen daraltan fıtıklarda sadece kollar değil bacaklar ve diğer bölgeler de etkilenebilir, idrar ve büyük tuvalet sorunlarına yol açabilir. Bu durumda ameliyat tedavisi gerekir.
Omurilik Kanal Daralması (Servikal spinal stenoz)
Omurilik kanal daralması sıklıkla boyun fıtığı hastalığı ile karıştırılsa da aslında bulguları ve tedavisi bakımından çok farklıdır. Boyun fıtığı genelde 40 yaş altında görülürken, servikal spondiloz 40 yaşın üzerinde daha çok görülür. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar. Bu hastalıkta süreç daha yavaş ilerler, genellikle hastalarda disk dejenerasyonu ile birlikte eklemlerin hipretrofisi, ligamentlerin kalsifiye olarak hipertrofisi ve bunların hepsinin neden olduğu omuriliğin geçtiği kanalın daralmasıdır. Servikal dar kanalda hastalığın derecesine göre ellerde, ayaklarda uyuşma, güçsüzlük, omuriliğin sıkışmasına bağlı reflekslerde azalma, yürüme bozukluğu, özellikle kollar ile ince motor hareketler denen düğme ilikleme, saç tarama gibi hareketlerin yapılamaması görülebilir. Darlık çok ilerlediğinde ani boyun hareketleri ve travma sonrasında omuriliğin içerisinde myelomalazi denilen omurilik hasarına neden olabilir. Omurilik kanal darlığının tedavisi boyun fıtığından tamamen farklıdır.
Her iki servikal hastalıkta da teşhis ve ayırıcı tanı nörolojik muayene, röntgen, tomografi, MRG ve EMG yöntemleri kullanılarak konur.
Whiplash Boyun Ağrısı
Genelde araç içi trafik kazası sonrası boyundaki aşırı haraket ve zorlamadan dolayı giderek artan boyun ve kol ağrısı izlenebilir. Buna Kamçı Sendromu (Whiplash) denir. Bu hastalıkta belirti ve bulgular arasında boyun ağrısı ve tutukluğu, baş ağrıları, omuzlar ve omuz kürekleri arasında ağrı, bel ağrısı, kol ve/veya ellerde uyuşma, baş dönmesi, kulak çınlaması ve bulanık görme, konsantrasyon ve hafıza problemleri, sinirlilik, uyku bozuklukları, yorgunluk yer alır.
Travmaya bağlı gelişen hasarlanmanın dağılımını görmek açısından MRG uygulanması gerekir. Tedavi aşamasında nörolojik muayene, MRG bulguları ve hastanın klinik şikayetlerinin örtüştüğü alanları kapsayacak enjeksiyon tedavileri ilaç tedavisi ve fizik tedavi uygulamalarına eklenebilir.